Czym dla młodego człowieka jest sakrament bierzmowania?

2023-07-20

Jednym z najważniejszych sakramentów w religiach chrześcijańskich jest bierzmowanie nazywany sakramentem dojrzałości chrześcijańskiej. Uznawany jest ono za jeden z trzech sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, pogłębiający łaskę chrztu. W kościele katolickim bierzmowanie może otrzymać każdy wierny, jednak musi spełnić określone warunki. Jakie? Po co potrzebne jest bierzmowanie i co ono daje?

Historia bierzmowania jako sakramentu kościoła chrześcijańskiego

Tradycja bierzmowania pochodzi z czasów Chrystusa. Po raz pierwszy tego sakramentu udzielił sam Jezus Chrystus po swoim zmartwychwstaniu. Wtedy to przyszedł do pomieszczenia, w którym zebrani byli uczniowie oraz matka boża i wypowiedział słowa „Weźcie ducha św., komu odpuścicie grzechy, tym będą odpuszczone, komu zatrzymacie, tym będą zatrzymane”.

Historia wskazuje, że do V wieku bierzmowanie nie miało osobnej nazwy i określane było mianem chrztu lub w późniejszym czasie namaszczeniem. Dzisiejsze określenie przyjęcia ducha św. pojawiało się stosunkowo późno, a jego pochodzenie nie jest jednoznaczne. Badacze wskazują, że słowo bierzmowanie może pochodzić od staropolskich wyrazów „bierzmo”, „bierwion”, co oznacza belkę podtrzymującą drewniany pułap domu – inaczej strop. Inna teoria mówi, że nazwa sakramentu wywodzi się z łacińskiego słowa „firmare”, które zaznacza umacniać.

Czym jest sakrament bierzmowania?

Sakrament bierzmowania przyjmowany jest przez wiernych w kościele rzymskokatolickim, prawosławnym, anglikańskim oraz kościołach katolickich wschodnich. Może on występować w nich pod różnymi nazwami, zawsze jednak ma na celu umocnienie więzi z bogiem i wiarą.

W religii katolickiej bierzmowanie jest jednym z trzech sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego – obok chrztu i eucharystii. Traktowany jest jako uzupełnienie i dopełnienie łaski chrztu. Wg KKK (Katechizmu Kościoła Katolickiego) sakrament bierzmowania skutkuje przyjęciem ducha św. i jego darów. Dary ducha świętego to natomiast:

Dar mądrości - pozwala dostrzegać i oceniać rzeczywistość w sposób przenikliwy i w perspektywie bożej; dzięki mądrości osoba może rozpoznać wartości i celowość bożego planu oraz podjąć trafne decyzje w życiu;
Dar rozumu - pomaga w zrozumieniu prawd objawionych przez Boga oraz głębszego sensu życia; osoba obdarzona tym darem może trafnie interpretować naukę kościoła, a także rozumie pismo święte;
Dar rady - umożliwia podejmowanie trafnych decyzji moralnych oraz udzielanie mądrych i właściwych porad; dar rady pomaga również unikać błędów i prowadzić życie zgodne z bożymi przykazaniami;
Dar umiejętności - umacnia w wierze, daje odwagę i siłę do obrony wiary oraz do pokonywania trudności, prób i przeciwności;
Dar męstwa – daje siłę, aby bronić wartości chrześcijańskich oraz znosić trudne doświadczenia życiowe i podejmować odważne decyzje;
Dar pobożności - skierowany jest ku kultowi Boga, praktykom religijnym, modlitwie i oddawaniu czci Bogu; osoba obdarzona pobożnością odczuwa radość z modlitwy i wspólnoty z Bogiem, a także pragnienie służenia innym;
Dar bojaźni bożej - pomaga w czci i szacunku dla Boga oraz w unikaniu grzechów; jest to dar, który pomaga zachować wiarę, a także zdrową perspektywę wobec mocy i tajemnic bożych.

Chrześcijanin, otrzymując szczególną moc ducha świętego, zobowiązany jest do przyjęcia roli świadka Chrystusa, a tym samym szerzenia wiary słowem i czynem oraz do jej obrony.

Kto i kiedy może podejść do sakramentu bierzmowania?

W świetle obowiązujących przepisów kanoniczych do bierzmowania może przystąpić każda osoba posiadająca sakrament chrztu oraz komunii świętej, która jeszcze nie była bierzmowana. Ze względu na niezatarty charakter duchowy tego obrzędu udziela się go raz w życiu. Podstawowym, warunkiem jego przyjęcia jest osiągnięcie tzw. wieku używania rozumu inaczej wieku rozeznania. Kościół katolicki jako taki określa ukończenie 7. roku życia. Najczęściej jednak sakrament bierzmowania przyjmuje się w wieku 14-16 lat. Należy mieć również na uwadze, że wiele diecezji wydaje szczegółowe instrukcje na temat przygotowań do bierzmowania. Te zazwyczaj mówią, że do sakramentu można przystąpić po 3-letnim okresie przygotowawczym. W jego trakcie kandydaci przechodzą przez etap: ewangelizacyjny, katechetyczny i mistagogiczny, czyli wprowadzający w poszczególne etapy przejęcia ducha świętego pocieszyciela. Przed samą uroczystością kandydat powinien podejść do sakramentu pokuty i pojednania, aby zachować w czasie mszy świętej czystość sumienia.

Oprócz tego ważne jest uczęszczanie na katechezę szkolną oraz zaangażowanie w życie parafii. W Polsce przyjęło się, że do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych dochodzi w ósmej klasie szkoły podstawowej. Może się jednak zdarzyć, że kandydaci będą starsi, zdarzają się przypadki, że sakramentu bierzmowania udziela się osobom dorosłym.

Jak wygląda odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych?

Sakramentowi bierzmowania zawsze towarzyszy uroczysta msza święta. Ta związana z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych często odbywa się tylko raz w roku, a w mniejszych parafiach raz na dwa lata. W mszy uczestniczy zarówno kandydat do bierzmowania, jak i jego goście oraz świadek. Ten ostatni jest niezwykle ważny. Może nim zostać jedynie osoba, która przyjęła wszystkie sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego i jest praktykującym katolikiem, a także ukończyła 16 lat. Świadek bierzmowania ma za zadanie dopilnować, aby bierzmowany wypełniał obowiązki wynikające z przyjęcia ducha świętego. Zgodnie z prawem kanoniczym świadkiem bierzmowania nie może być rodzic biologiczny, natomiast dobrą tradycją jest to, że zostaje nim rodzic chrzestny. Omawiając to, jak wygląda bierzmowanie, nie sposób nie wspomnieć o wyborze patrona. Zaleca się, aby kandydat zachował imię nadane na chrzcie świętym i dodatkowo wybrał imię świętego patrona, którego chce naśladować. Patronem powinna zostać osoba uznawana przez kościół za świętego lub błogosławionego.

Szafarzem bierzmowania jest zazwyczaj biskup, rzadziej prezbiter. W czasie mszy świętej udziela on sakramentu poprzez nałożenie ręki na głowę kandydata, namaszczenie krzyżmem świętym jego czoła i wypowiedzenie formułki „przyjmij znamię ducha świętego”. Dodatkowo pojawia się rytuał uzdrowienia, umocnienia i konsekracji, czyli poświęcenia osoby bierzmowanej bogu. Poprzez namaszczenie otrzymuje on znamię daru ducha świętego, na znak przynależności i poddania się temu, który go naznaczył. Ponadto obrzęd bierzmowania składa się z liturgii słowa bożego, ewangelii, wyznanie wiary itd.

Czy podejście do sakramentu bierzmowania jest obowiązkowe?

Udział w sakramencie bierzmowania jest osobistym wyborem każdej osoby. Oznacza to, że o jego przejęciu lub nie decydują rodzice – tak jak to się dzieje w przypadku chrztu świętego – ale sam kandydat. Musi on samodzielnie wyrazić chęć pełnego oddania się bogu przed jego obliczem i mężnego wyznawania wiary. Podejmując decyzję, musi on pamiętać, że będąc obdarzonym szczególną mocą ducha świętego, są zobowiązani do dawania świadectwa wiary oraz jej obrony. Jednocześnie warto też wspomnieć, że sakrament dojrzałości chrześcijańskiej jest warunkiem aktywnego uczestnictwa w życiu wspólnoty katolickiej. Namaszczenie krzyżmem umożliwia późniejsze zawarcie małżeństwa w kościele, a także zostanie rodzicem chrzestnym.

Co daje przyjęcie ducha świętego?

Bierzmowanie ma przede wszystkim wymiar duchowy. Istotą tego sakramentu jest przekazanie Ducha Świętego i jego darów, umocnienie wiary i obowiązek jej głoszenia oraz obrony. Kandydaci, którzy zostali napełnieni duchem świętym, są jeszcze ściślej zjednoczeni z Chrystusem i umocnieni mocą ducha św. Jest on dla nich podporą i oparciem, a jednocześnie dar ducha świętego stanowi zobowiązanie do świadectwa słowem i czynem. Warto też podkreślić, że bierzmowanie jest dopełnieniem chrztu i jego kontynuacją. Te dwa sakramenty są ze sobą połączone oraz nierozerwalne i dopiero wylanie ducha świętego jest potwierdzeniem, że wierny jest w pełni gotowy do bycia dzieckiem bożym.

Sprawdź także jakie pamiątki na bierzmowanie można kupić w Aleupominek.pl